Fetişizm: Saplantı mı, çeşitlilik mi?

Tarihte ilk olarak Fransız Psikolog Alfred Binet tarafından tanımlanan fetişizm, “Cansız bir nesnenin veya bir vücudun bazı organlarının tahrik edici olarak algılanması” şeklinde tarif ediliyor.

Uzmanlara göre neredeyse herkes, bazı nesnelere cinsel uyarımı artırması anlamında özel değerler yüklüyor. Özellikle iç çamaşırları, özel giysiler, cinsellikle bilinç altında eşleştirilmiş aksesuarlar bazı insanlar için vazgeçilmez değer taşıyor. Ya da doğrudan cinsel organ olmamasına karşın insan bedeninin bazı kısımları kendi başına uyarıcı hale geliyor.

Kıyafetlerin içinde bulunulan ortamın partnerinin statüsünün, davranışlarının ve görünümünün insanları çok farklı şekillerde etkilediğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Hilmi Yazıcı, “Fetiş, kimi zaman cinsel uyarıyı artırır ve doyumlu bir deneyime giden yolu kolaylaştırır. Kimi zaman da büyüyü kaçırır ve tatminsizliğe sebep olabilir.” diyor. Dr. Yazıcı, konuyla ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı:

– Fetiş ve fetişizm nedir?

Cinsel uyarımın saplantılı bir şekilde eşleştiği, kendi başına bir cinsellik aracı olmayan ‘nesne’ye fetiş denir. Fetişizm ise normal hayatın sürdürülmesine, sağlıklı ve doyumlu cinsel yaşamın hayata geçmesine engel olacak kadar fetiş uğraşlarının hayata egemen olması halidir. Bu düzeyde Fetişizm psikiyatride parafili olarak tanımlanan cinsel uyum bozuklukları sınıfında bir rahatsızlıktır.

– ‘Fetiş’ler zararsızdır o zaman.

Birçok insan için fetiş nesneleri sorun yaratmaz. Hatta insanlar fetişlerini severler ve eğlenceli bulurlar. Bu konu hakkında konuşmak her ne kadar rahat olmasa da insanlar bu özellikleri için bir uzmana gitmezler. Onlar için fetiş nesneler fantazi dünyalarının vazgeçilmez parçasıdır. İleri düzeylere geldiğinde bireyin kendisi ve cinsel hayatında muhatap olduğu insanlar için ciddi sorunları beraberinde getirebilir. Tüm gün bunları düşünerek zaman kaybedilebilir. Evlilikler zedelenebilir ve fetişler olmadan asla cinsel uyarım ve doyum sağlanamaz hale gelebilir. Bu yüzden bazı evli insanlar evlilik dışı ilişkilerde bu ihtiyaçlarını tatmin etme yoluna gider.

– Fetiş tutkusu genelde erkeklerde görülür. Kadınlarda da görülüyor mu?

Evet, çoğunlukla erkeklerde görülür. Ancak son yıllarda kadınlar da giderek artan bir şekilde cinselliklerinde fetiş nesneleri ile ilgileniyor. Bunda özellikle internet ortamı ve içinde yaşanılan kültür etkili.

– Ne gibi nesneler fetiş objesi olabilir?

Akla gelebilecek her tür nesneden bahsedebiliriz. Bu nesneler genelde insan vücudu ile direkt ya da dolaylı şekilde bağlantılıdır. Fetiş nesnesi arzu edilen kişiden bağımsız kendi başına erotik bir anlam kazanır. Aynı zamanda fetiş fantazileri veya doğrudan nesneleri masturbasyon sırasında kullanılır. Bazı insanlar cinsel yaşamlarında fetişleri renk ve heyecan unsuru olarak görürler. Onlar olmadığı zamanlarda da sağlıklı bir cinsel yaşam sürdürebilirler. Bir grup insan ise cinsel yaşamları sürmesine karşın fetişleri olmadan orgazm deneyimi yaşamakta zorlanırlar.

– Fetişi olan bir kişinin, fetişist olmayan partneri nasıl karşılıyor bu durumu?

Bazı eşler, eşi memnun olsun diye, çok zorlayıcı olmayan durumlarda bu taleplere uyum gösteriyor. Aslında bunu kendisi için de doyumlu bir cinsel birliktelik olacağını düşündüğü için yapıyor. Bazı eşler de çok ters karşılıyor. Bu talep yüzünden korkuyor, yapılanın sapık bir davranış olduğunu düşünüyor ve eşinden şiddetle uzaklaşıyor. İyi bir cinsel yaşamın vazgeçilmez unsuru olan iyi bir iletişim, bu noktada da eşlerin birbirlerini anlaması açısından çok önemli.

– Fetişi olduğu halde bunu gizli yaşayan var mı?

Evet. Katı ahlaki değerleri olan birtakım insanlar hayatları boyunca fetişlerini yaşama geçirmiyor, kendi iç dünyalarında bununla yaşıyor. Çünk farkedilmesi durumunda ‘sapık’ olarak damgalanmak korkuyor.

– Fetişizm’in sebepleri neler?

Altında yatan sebepler tam olarak bilinmiyor. Çocukluk yıllarından itibaren bazı nesnelerin cinsel uyarıcı olarak eşleşmesi, öğrenme ve deneyim kuramı ile açıklanıyor. Fetişizmin hastalık düzeyinde olduğu bireylerin aile öykülerine baktığımızda, kısıtlı anne-baba sevgisi, ihmal edilmişlik ve sosyal izolasyon ortaya çıkıyor. Fetişizmin farklı bir alt türü de var ki bunun adı da transvestik fetişizm. Bu durumda birey -çoğu kez erkekler ve homoseksüeller- yöneldiği karşı cinse ait giysileri ve eşyaları üzerinde kullanarak cinsel uyarım ve doyuma ulaşıyor. Kadın çamaşırları ve kadın ayakkabıları giymekten özel zevk duyan erkekler, cinsel yolla ya da masturbasyonla doyuma ulaştıktan sonra bir an önce bu eşyaları üzerinden çıkarma ihtiyacı hissediyor.